श्रीअरविंद यांच्या तत्त्वज्ञानाची एक पायाभूत संकल्पना म्हणजे चेतनेची उत्क्रांती. ती संकल्पना जाणून घेण्याचा प्रयत्न या भागात करण्यात आला आहे. अभ्यासक डॉ. केतकी मोडक यांनी ही विषयमांडणी केली आहे.